‘Van branding tot veenweidegebied, Nationaal Park Hollandse Duinen is voor de natuur één geheel’

Herinrichting Koekamp Den Haag

De Haagse Koekamp, grenzend aan het Haagse Bos, wordt heringericht, met als hoofddoel om het gebied meer toegankelijk maken voor het publiek. “Het Haagse Bos ligt niet in Den Haag, Den Haag is om het Haagse Bos heen gebouwd”, zegt boswachter Mark Kras.

“Eigenlijk is heel Den Haag deel van het Haagse Bos”, zegt Mark Kras, boswachter bij Staatsbosbeheer. “Door de keuzes die mensen maken voor het groen in hun eigen omgeving, gaan tuinen en balkons de verbinding aan met de omringende natuurgebieden. Bij Staatsbosbeheer vinden we het in samenwerking met Nationaal Park Hollandse Duinen mede daarom belangrijk om het publiek bij ons werk te betrekken. Dat is de gedachte achter deze herinrichting.” Bij de herinrichting wordt de Koekamp – het gebied tussen het Malieveld en de Laan van Reagan en Gorbatsjov enerzijds, en het Haagse Bos anderzijds – meer toegankelijk voor publiek. De Koekamp is recent sterker met het Haagse Bos verbonden doordat de overkluizing over de A12 is verbreed en voorzien van inheems groen. Daarmee vormt de Koekamp voor insecten, kleine zoogdieren en bezoekers nog sterker één geheel met het Haagse Bos.

Altijd een bos

“Het Haagse Bos ligt niet in Den Haag, Den Haag is om het Haagse Bos heen gebouwd”, benadrukt Kras. “Dit is sinds de laatste ijstijd altijd een bos geweest. Vanaf de veertiende eeuw was het Haagse Bos het jachtgebied van de graven van Holland. Al in de vijftiende eeuw is de hertenkamp aangelegd. Daarmee is de hertenkamp in de Koekamp de oudste hertenkamp van Nederland. Dat het Haagse Bos in alle eeuwen niet is gekapt, hebben we te danken aan de Akte van Redemptie van Willem van Oranje uit 1576, waarin vastgelegd is dat het Bos nimmer en nooit gekapt mag worden voor commerciële doeleinden. De stadhouder wilde het bos kappen voor zijn oorlogskas in de oorlog tegen Spanje, maar de bevolking wilde dat niet, waarschijnlijk uit angst dat de graven niet meer zouden komen als er geen jachtgebied meer was. Dus zamelde de bevolking een enorme som geld in. Bij de overhandiging van het geld wilde men de garantie dat het Bos ook in de toekomst niet gekapt zou worden. Deze Akte van Redemptie is nog altijd rechtsgeldig.”

Eén geheel

De Koekamp en het Haagse Bos maken deel uit van een groter geheel, vertelt Kras. “Ze sluiten aan bij Nationaal Park Hollandse Duinen, dat is het gehele brede kustgebied van Hoek van Holland tot Hillegom. Om die natuur te versterken, moet je de natuurgebieden over steden en dorpen heen met elkaar verbinden. Dat doe je door overal in bebouwd gebied kleine schakels aan te brengen. We moeten gaan denken vanuit het idee dat de natuur op het eigen balkon begint. Van branding tot veenweidegebied is voor de natuur één gebied, en zelfs de balkons vormen de tussenliggende schakels.” 

Openstellen voor publiek

“Omdat we de samenleving meer bij de natuur willen betrekken, willen we ook de Koekamp rond ons kantoor anders inrichten. Een nieuwe brug, bij het Malieveld, zal een tweede ingang van het gebied vormen. Op hun wandeling via de Koekamp richting het Haagse Bos komen bezoekers dan langs het nieuwe informatiecentrum.” Architectenbureau Powerhouse Company heeft daarvoor een nieuw gebouw ontworpen, dat moet verrijzen op de plek van het huidige kantoor. Hierin komen een informatiecentrum voor bezoekers, kleinschalige horeca ter ondersteuning van deze ontmoetingsplek en de werkplek met kantoren, trekkeropstelplaatsen en voorraadschuren van Staatsbosbeheer. Voor de herinrichting van het terrein om het informatiecentrum heen heeft DELVA Landscape Architects het ontwerp gemaakt. “Daarbij is men uitgegaan van wat er is, maar er worden meer inheemse soorten geplaatst, zoals stinzenplanten en meidoorns, in plaats van bijvoorbeeld de huidige haag van bamboe”, vertelt Kras. “Op deze plek zullen bezoekers zich welkom voelen en hopelijk zich ervan bewust worden dat de hele stad één geheel vormt met het Haagse Bos en Nationaal Park Hollandse Duinen.”