Ruimtegebrek en duurzaamheid hebben ervoor gezorgd dat het aantal daktuinen in ons land exponentieel is gegroeid. En tegelijkertijd daarmee ook de mogelijkheden om op hoogte groen te realiseren. Van speciale kruidenmengsels tot oplossingen om bomen op grote hoogte te verankeren. Om te voldoen aan de klantwensen en maatschappelijke uitdagingen, specialiseren steeds meer groenprofessionals zich in dit type groenvoorziening. “Het ontwerpen, aanleggen en onderhouden van een daktuin is een vak apart”, lazen we op de website van i dverde NL. Benieuwd naar de benodigde kennis en expertise? We spraken met Coen Bal, productmanager Dak- en Gevelgroen bij idverde NL.
“Bij het realiseren van een toekomstbestendige daktuin waar men jarenlang plezier van heeft en die zo veel mogelijk functies vervult, komt ontzettend veel kijken. Het is echt niet een kwestie van: ik gooi er een pakketje substraat op en zorg voor wat drainage en klaar. Je moet rekening houden met, de draagconstructie, type dakbedekking, het watermanagement, erosie, de windbelasting veiligheid, enzovoorts.” En Bal kan het weten, want nadat ze in 2024 de tweede prijs bij de Rooftop Award wonnen voor de daktuin Wervenkade in Dordrecht, zijn nu de vier door hen gemaakte daktuinen voor De Nederlandsche Bank genomineerd voor Daktuin van het Jaar 2025.
Dakgroen biedt enorm veel voordelen, zowel voor particulieren als bedrijven. Het heeft een verkoelend effect, verhoogt de biodiversiteit, kan als waterbuffer dienen en verlengt de levensduur van de dakbedekking omdat uv-licht wordt tegenhouden. Daarnaast maakt het gebouwen een stuk aantrekkelijker waardoor de waarde van het onroerend goed, evenals het bedrijfsimago wordt vergroot. En het draagt natuurlijk ook bij aan een gezonde klimaatbestendige werk- en leefomgeving.
Bal hamert erop dat het bij daktuinen belangrijk is dat de verschillende partijen al in een vroeg stadium samenwerken. “Wanneer een groenprofessional direct vanaf de initiatieffase meekijkt, kun je de grootst mogelijke impact maken en faalkosten reduceren. Stel de opdrachtgever wenst een boom, dan heb je al gauw een groeilaag van tachtig centimeter nodig. Daar moet de architect dan wel rekening mee houden.” Zichtbaar een groenere impact maken is sowieso de kerngedachte van idverde NL: “Wij streven er bij elk project naar om samen met onze klanten en partners te werken aan groenere oplossingen voor een betere wereld en zoveel mogelijk positieve veranderingen teweeg te brengen op het vlak van biodiversiteit, klimaat, gezondheid en ruimtelijke kwaliteit.’’
Een aandachtspunt is de windbelasting. Zijn er houtachtigen in het ontwerp opgenomen, dan is kluitverankering en soortkeuze belangrijk. Meerstammige bomen zijn door hun lage zwaartepunt bijvoorbeeld beter bestand tegen wind.
Bij daktuinen is er in de regel minder sprake van schaduw. In combinatie met de hogere windbelasting ligt verdroging op de loer. Hoe tackel je deze uitdaging zonder terug te vallen op het traditionele sedum? “Sedum voerde inderdaad jarenlang de boventoon op groendaken. Het draagt echter weinig bij aan de biodiversiteit en het oogt wat saai. We zien de norm dan ook omhooggaan; men wil soorten die meer bijdragen. Tegenwoordig zijn er kruidenmengsels beschikbaar die speciaal geselecteerd zijn voor daktuinen.”
Goed watermanagement is eveneens essentieel bij een daktuin. Dit kan gerealiseerd worden met een retentielaag en capillair watersysteem. Bij lichtere dakconstructies is dit veelal niet mogelijk en zal een bevloeiing- of druppelslang moeten volstaan. “Maar ongeacht de situatie, een irrigatiesysteem is altijd aan te bevelen bij (semi-)intensieve daktuinen. Hoe goed er ook over de vegetatie is nagedacht, we hebben steeds vaker te maken met langdurige droge perioden.”
Steeds meer technische oplossingen maken het creëren van een duurzame, functionele daktuinen mogelijk. Voor inspiratie verwijzen we naar de Innovatiedatabase van Werklandschappen van de toekomst en de website van idverde NL.